Zbog čega je sve Sretenje simbol borbe za modernu državu: podizanjem Prvog srpskog ustanka 1804. obespravljena raja tražila je građansko društvo, a Sretenjski ustav iz 1835. bio je izuzetno liberalan i napredan za to vreme
Verski praznik Sretenje obeležava se u Srbiji kao Dan državnosti u znak sećanja na zbor u selu Orašcu, koji je održan na ovaj praznik 1804. godine. Tada je doneta odluka da se podigne buna protiv dahija, koja će kasnije prerasti u Prvi srpski ustanak, oslobodilački rat srpskog naroda za stvaranje svoje slobodne države odnosno oslobođenje od Osmanskog carstva.
Predstavnici lokalne vlasti, vojske, policije i različitih udruženja, danas su ovaj praznik obeležili polaganjem venaca na Spomenik srpskim ratnicima poginulim od 1912. do 1918. godine.
Pogledajte VIDEO:
Istoričar Nemanja Trifunović, iz kraljevačkog Narodnog muzeja, podsetio je da je za vođu Prvog srpskog ustanka izabran Đorđe Petrović Karađorđe iz sela Viševca. On je dodao da su se u taj ustanak brzo uključili i ljudi iz okoline tadašnjeg Karanovca, današnjeg Kraljeva:
– Bilo je to stanovništvo predvođeno znamenitim junacima kao što su Jovan Petrović Kursula iz Cvetaka, Jaćim Šućur iz Gračaca, Radosav Jelečanin iz Mataruga, pop Nikola Kostić iz Mrsaća. Dan ustavnosti se proslavlja u znak sećanja na 1835. godinu, Skupštinu održanu u Kragujevcu, kada je donet prvi srpski Ustav. Taj Sretenjski ustav, Ustav Knjaževstva Srbije bio je izuzetno liberalan i napredan za to vreme, ali je pod pritiskom velikih sila ubrzo ukinut.
Njime su bila garantovana građanska prava, sloboda, ukinut je feudalizam, vlast je bila podeljena između kneza Narodne skupštine i Državnog saveta. Skupštini održanoj u Kragujevcu prisustvovali su i predstavnici našeg kraja Sreten Novaković, trgovac iz Karanovca, i Mihajlo Radojević, samailski knez.
Gradonačelnik Kraljeva dr Predrag Terzić ocenio je da je Prvi srpski ustanak značio ne samo borbu protiv turskog osvajača, već i želju da srpski narod, dobivši slobodu, dobije slobodu štampe i slobodu udruživanja i da se ukinu feudalni odnosi u našoj zemlji.
– Sve je to postignuto Sretenjskim ustavom iz 1835. godine, koji je zasigurno bio jedan od najmodernijih ustava u tadašnjoj Evropi, a kojim je srpski narod pokazao želju za oslobođenje i širenje države na delove koji su još uvek bili okupirani od Austrijanaca i Turaka. I danas se naš narod bori za slobodu, bori se da očuva nezavisnost u odlučivanju, da Srbija ostane suverena država. Siguran sam da ćemo u tome i uspeti.
Uz zvuke Vatrogasnog orkestra „“7. septembar“, odajući poštu precima, vence i cveće na Spomenik srpskim ratnicima poginulim od 1912. do 1918. godine na Trgu sprpskih ratnika u Kraljevu položili su delegacija Grada Kraljeva, predstavnici Raškog okruga, Policijske uprave, Žandarmerije, Bezbednosno-informativne agencije, Vojske Srbije, Udruženja učesnika rata od 1991. do 1999. godine, Udruženja ratnih vojnih invalida, Udruženja porodica palih boraca, Društva za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije „Jovo Kursula“…
M. M. D.
