EPS planira da izgradi deset hidroelektrana na reci Ibar!

Ovaj projekat nije nov, jer je Elektroprivreda Srbije koja je sada raspisala tender za izradu investiciono-tehničke dokumentacije za gradnju hidroelektrana, isto nameravala i pre skoro deceniju i po

Elektroprivreda Srbije (EPS) raspisala je juče tender za izradu investiciono-tehničke dokumentacije za izgradnju Ibarskih hidroelektrana. Predmet tehničke, planske i studijske dokumentacije je sistem od 10 hidroelektrana na Ibru na deonici od 55 kilometara na delu toka između Raške i Kraljeva. U planu je gradnja HE Lakat, HE Maglič, HE Dobre Strane, HE Bela Glava, HE Gradina, HE Cerje, HE Glavica, HE Ušće, HE Gokčanica i HE Bojanići.

Da podsetimo, EPS i italijanska kompanija Seći energija potpisale su sredinom 2010. godine ugovor o osnivanju zajedničkog preduzeća Ibarske hidroelektrane sa sedištem u Kraljevu, koje je trebalo da gradi hidroelektrane na reci Ibar. Vrednost ove investicije tada je procenjena na oko 285 miliona evra.

Projektom je bila izgradnja 10 hidroelektrana na Ibru ukupne snage 103 megavata, koje bi godišnje proizvodile oko 420 miliona kilovat sati.

Pročetak gradnje najavljivan je za 2012. godinu, ali realizacija projekta nikada nije počela. Kada je projekat planiran – 2009. godine, tadašnja italijanska vlada dozvoljavala je da se podsticajna sredstva koriste i za projekte van zemlje. Tada je bilo, prema pisanju medija, zamišljeno da se reka „kroti“ kaskadno, sa deset betonskih brana čija bi se visina kretala od 12 do 15 metara.

Kada je Berluskonijeva vlada pala, nova vlast je promenila politiku podsticaja. U međuvremenu je i u Srbiji došlo do promene vlasti, a onda je i međudržavni ugovor, koji je bio ratifikovan u parlamentu, istekao, a preduzeće Ibarske hidroelektrane zvanično je ugašeno pre nešto manje od godinu dana.

Po svemu sudeći, EPS i država su sada odlučili da ovaj projekat ponovo aktiviraju.

U tenderu se navodi da je reka Ibar, sa površinom sliva od 8.000 kvadratnih kilometara i dužinom toka od oko 275 kilometara, jedan od najznačajnijih neiskorišćenih hidropotencijala u Srbiji.

Tender je otvoren do 12, aprila, detaljnije  o TENDERSKOJ DOKUMENTACIJI pogledajte na ovom LINKU

Kako je navedeno u tehničkoj specifikaciji posla vrednog 129,4 miliona dinara, cilj je utvrđivanje prostorne, ekološke, društvene, finansijske, tržišne i ekonomske opravdanosti izgradnje sistema HE na Ibru, prema koncepciji i tehničkim rešenjima iz Prostornog plana područja posebne namene (PPPPN)  iz 2012. godine.

U dokumentaciji se navodi i da je potrebno „izvršiti aktuelizaciju i upodobljavanje PPPPN, s obzirom da je u međuvremenu došlo do promena Zakona o planiranju i izgradnji i pratećih propisa, ali bez izmene grafičkg dela plana“.

Kako se navodi, izrada ove dokumentacije će biti tehnički osnov za raspisivanje tendera za izbor izvođača, a ugovor o izgradnji bi se odnosio na projektovanje i izgradnju, a gradnja će biti plaćena iz kredita međunarodnih finansijskih institucija.

Pored toga, radiće se izmeštanje deonica državnog puta IB reda broj 22 kod HE Maglič, HE Dobre Strane, HE Bela Glava i HE Cerje, kao i podsistemi za priključenje na prenosnu mrežu i objekti protiverozione zaštite Sistema HE na Ibru.

Hidroelektrane su planirane kao pribranske, protočnog režima rada, u telu betonskih gravitacionih brana koje formiraju akumulaciju.

HE Lakat će biti najnizvodnija hidroelektrana, a iznad nje će se uzvodno nalaziti, kako se u dokumentaciji navodi, hidroelektrane ovim redom: HE Maglič (ispod utvrđenja Maglič), HE Dobre Strane (neposredno nizvodno od ušća reke Dubočice u Ibar. Četvrta HE uzvodno bila bi HE Bela Glava, na oko 4,5 km uzvodno od HE Dobre Strane. Peta je HE Gradina, na oko 2 kmilometzra nizvodno od železničke stanice Polumir, a šesta – HE Cerje, oko 2,5 kilometra uzvodno od železničke stanice Polumir. Sedma HE uzvodno bila bi Glavica sa branom na oko 3 kilometra nizvodno od varošice Ušće, a osma HE Ušće sa brano na oko 2 kilometra uzvodno od mesta Ušće. Deveta – HE Gokčanica sa branom nalazila bi se neposredno uzvodno od ušća reke Gokčanice u Ibar, a deseta HE Bojanići – u ataru istoimenog ušćanskog sela na oko 700 metara uzvodno od železničkog mosta.

Ovaj projekat izazivao je veliki otpor javnosti i kada je najavljivan pre više od decenije, a u Ušću su organizovane i tribine i protesti građana.

Pre oko mesec i po dana portal Krug objavio je tekst ekološkog aktiviste Nebojše Kovandžića u kojem on skreće pažnju upravo na ovu temu.

„Ove hidroelektrane gradile bi se tako što se pregradi Ibar i odmah u sklopu brane je mašinska zgrada sa turbinom. Nema cevovoda kao kod zloglasnih derivacionih (od kojih je, samo u našoj opštini nastradalo deset pritoka Ibra), već se voda odmah po izlasku iz postrojenja vraća u korito. Ovo je glavni razlog zbog kojeg nema angažovanja pojedinih NVO i stručnih lica. A možda bi ih i bilo kada bi javnost bila više zainteresovana?“, opomenuo je Nebojša, verovatno sluteći da bi do oživljavanja starog projekta moglo da dođe.

Vašoj pažnji preporučujemo i taj tekst  Ibar – najtužnija srpska reka, a razvoj situacije ćemo pratiti i opširnije se pozabaviti ovom temom.

      M. M. D.