Prema pisanju tadašnje štampe, „kuće, dućani, prošće i drveće“ na dan kad je grad na Ibru dobio današnje ime, bili su okićeni zastavama, cvećem i lampionima; priređen je i vatromet, a svečanost, uz pesmu i igru, trajala je do – duboko u noć“
Prošle su tačno 143 godine otkad je kralj Milan Obrenović, 19. aprila 1882. godine, u čast proglašenja Kraljevine Srbije, Ukazom o promeni imena, tadašnji Karanovac nazvao Kraljevom.
Imendan Kraljeva podseća na kralja Milana Obrenovića i njegovu posetu Kraljevu i Žiči gde je miropomazan. Od 1882. naš grad nosi svoje današnje ime, izuzimajući period kada se od 1949. do 1955. zvao Rankovićevo.
Te godine, prilikom posete kralja Milana tada varošici Karanovac, tokom putovanja po Srbiji, delegacija opštine Karanovac, kralju je 19. aprila podnela pisanu molbu da Karanovac, „zato što mu je tursko ime, drugačije nazove“. Kralj je udovoljio molbi i predsedniku kraljevske Vlade Srbije Milanu Piroćancu naložio da pošalje telegram iz karanovačke pošte ministru unutrašnjih dela Milutinu Garašaninu, u kome je pisalo:
„Na molbu Karanovčana, Njegovo veličanstvo kralj naredio je da se Karanovac, u spomen dolaska kralja u ovu varoš, nazove danas Kraljevo. Izvolite odmah napisati ukaz pod 19. i štampati u zvaničnim novinama“.
Ukazom kralja Milana Obrenovića od 19. aprila 1882. godine Karanovac je promenio ime u Kraljevo, kao uspomenu na proglašenje Kraljevine Srbije i dolazak prvog krunisanog vladara posle kosovske tragedije u ovu varoš. Karanovačka opština je nazvana Kraljevskom opštinom, a Karanovački srez Kraljevskim srezom.
Kralj Milan je tom prilikom posetio i razrušeni manastir Žiču, kada je naredio i da razrušeni manastir bude obnovljen. Po povratku u Kraljevo je dočekan bakljadom. U ime svih Kraljevčana, pozdravio ga je član Opštinskog suda Mihailo Čebinac. Kralj je odgovorio kratkom besedom.
Prema pisanju tadašnje štampe, „kuće, dućani, prošće i drveće“ su bili okićeni zastavama, cvećem i lampionima. Priređen je vatromet, „možda prvi u Kraljevu, ali toliko divan, da ga je retko i u Beogradu videti“. Svečanost, uz pesmu i igru, trajala je duboko u noć.
Kralj je sutradan napustio Kraljevo i sa svojom svitom nastavio put ka Trsteniku, Kruševcu i ka novooslobođenim krajevima.
KRALJEVO BI IMENDAN TREBALO DA SLAVI 1. MAJA?
Inače, ima istoričara koji smatraju da bi Kraljevo svoj imendan, obeležavajući datum kada su žitelji Karanovca umesto starog, turskog, za svoju varoš dobili novo ime, trebalo da proslavlja 1. maja.
Naime, kralj Milan Obrenović jeste Kraljevu dao ime 19. aprila 1882. godine, ali po starom kalendaru. Tada je razlika dva kalendara bila 12, a ne 13 dana, pa mnogi istoričari smatraju da bi imendan Kraljeva trebalo obeležavati 12 dana kasnije, odnosno prvog dana maja.
M. M. D.
naslovna fotografija: iz knjige “Kraljevo od varoši do grada” Dragana Draškovića – razglednica “Pozdrav iz Kraljeva (pre 1904.)” – izdanje knjižare Milentija Božovića, Narodni muzej Kraljevo I -1887.
