Sećanje na kralja Aleksandra i borce iz Prvog svetskog rata

Na današnji dan pre 90 godina u Marseju je ubijen kralj Aleksandar Karađorđević. O ovom događaju pročitajte više u našem ranijem tekstu PREDSKAZANJE UBISTVA KRALJA ALEKSANDRA

Sve opštine i gradovi u kojima postoji spomen-obeležje kralju Aleksandru Karađorđeviću, i herojima iz Prvog svetskog rata, danas su organizovale odavanje počasti i polaganje venaca.

U Kraljevu je to učinjeno na Trgu srpskih ratnika, gde su, vence na Spomenik srpskim ratnicima poginuli, od 1912. do 1918. godine, položili predstavnici lokalne i regionalne vlasti, vojske, policije i boračkih udruženja.

Aleksandar Karađorđević bio je prestolonaslednik, kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca i, kasnije, Kraljevine Jugoslavije.

Gradonačelnik Kraljeva dr Predrag Terzić istakao je da je „kralj Aleksandar kroz ideju integralnog jugoslovenstva želeo da ujedini Srbe, Hrvate i Slovence“:

Stradao je kao prva žrtva fašizma u Evropi. Ubile su ga ustaše i VMRO  Danas se sećamo kralja Aleksandra, njegovog doprinosa, ali uvek kada se govori o njemu, govori se i o tome da li je trebalo, i bilo moguće, stvarati Veliku Srbiju ili državu koja je kasnije postala Jugoslavija.

Traži se odgovor na pitanje, dodao je Terzić, jesu li u toj novoj državi ostvareni interesi srpskog naroda ili su drugi narodi uspeli da pređu iz poražene na pobedničku obalu, a to su teme koje su mnogo uticale na kasniji razvoj države i istoriju srpskog naroda.

Istoričar Nemanja Trifunović, kustos Narodnog muzeja Kraljevo, podsetio je da su između kralja Aleksandra i grada Kraljeva postojale čvrste istorijske veze još od 1904. godine kada je kao šesnaestogodišnjak prisustvovao miropomazanju svoga oca kralja Petra I Karađorđevića u manastiru Žiči.

Kraljevo je kralj Aleksandar, kao prestolonaslednik, posetio 1911. godine, a zatim i 11 godina kasnije, na svom svadbenom putovanju, nakon venčanja sa rumunskom princezom Marijom. U manastir Žiču ponovo je došao 1933, godinu dana pre pogibije.

foto Goran Šljivić

Posle tog tragičnog događaja, tadašnja opština Kraljevo donela je odluku da školska zgrada, koja je trebalo da bude izgrađena tih godina, ponese njegovo ima. Udovica Marija Karađorđević dala je veliki prilog, pa je škola, koja danas nosi ime Dimitrija Tucovića, sagrađena za manje od godinu i po dana – istakao je Trifunović.

On je, sećanja radi (na kralja i ime koje je škola nosila), apelovao da u školskom dvorištu bude postavljena bista kralja Aleksandra, čije su posmrtne ostatke pre 90 godina stotine hiljada ljudi ispratile do Oplenca, gde je sahranjen u mauzoleju crkve Svetor Đorđa, zadužbine kralja Petra I.

Kralj Aleksandar ubijen je 9. oktobra 1034, u Marseju, prilikom državne posete Francuskoj, u koju je otputovao da bi učvrstio odbrambeni savez protiv nacističke Nemačke.

M. M. D.