Narodna biblioteka „Stefan Prvovenčani”, koja je ponikla na temeljima Čitaonice karanovačke, obeležila je svoj jubilej svečanom akademijom pod nazivom „Od društva koje čita do čitalačkih elita“
Prema sačuvanim dokumentima, Čitaonica karanovačka je ustanovljena 1868. godine, kada se varoš razvijala u značajan zanatsko- trgovački centar. U to vreme, bila je mesto okupljanja uglednih građana i širenja naprednih ideja. Trinaest godina kasnije, 1881. godine, otvorena je opštinska čitaonica. Do Prvog svetskog rata imala je više od 3.000 knjiga. Između dva svetska rata nije postojala, te su Kraljevčani koristili školske knjižnice, Narodnu knjižnicu u Žiči, i Jugoslovensko-francuski klub.
Pristup knjigama i novinama kroz vreme, uticao je na formiranje čitalačke publike i stvaranje čitalačkih navika. Čitaonica je ostavila trajni pečat na razvoj tadašnjeg građanskog društva i veliki uticaj na fomiranje kulturnog identiteta grada na Ibru, do današnjih dana.
Narodna biblioteka „Stefan Prvovenčani”, koja je ponikla na temeljima Čitaonice karanovačke obeležila je svoj jubilej svečanom akademijom pod nazivom „Od društva koje čita, do čitalačkih elita“.
– Savremeno bibliotekarstvo u Kraljevu utemeljeno je 1945. godine osnivanjem Narodne biblioteke, koja je više puta menjala naziv. Od 1990. godine nosila je ime Radoslava Vesnića, Kraljevčanina bogate profesionalne biografije. Današnji naziv, Narodna biblioteka „Stefan Prvovenčani“ Kraljevo dobila je 2001. godine, oslanjajući se na bogatu srednjovekovnu istoriju našeg kraja, manastir Žiču zadužbinu kralja i pisca Stefana Prvovenčnog. Status matične biblioteke za područje Raškog okruga dobila je 1994. godine i od tada, između ostalog, prati i razvija rad svih javnih, školskih i specijalnih biblioteka – istakla je Jasminka Marković, direktorka Biblioteke.
Ova ustanova danas predstavlja važan činilac društvenog i kulturnog života u Kraljevu čiji je zadatak unapređenje znanja, nauke, kulture, obrazovanja, umetnosti, ideja i kreativnosti. Na prvom mestu su promocija knjige, pisane reči i čitanja, očuvanje kulturno-istorijske baštine i negovanje savremenog stvaralaštva, primena modernih tehnologija i razvijanje novih korisničkih servisa, stalno usavršavanje u svim segmentima rada i težnja ka originalnosti, kao što je izdavačka delatnost, poznata pod nazivom „Povelja“,
Svečanoj akademiji prisustvovale su kolege kraljevačkih bibliotekara iz Narodne biblioteke Srbije, Čačka, Užica, Trstenika, Novog Pazara, Vrnjačke Banje,
Miloš Milišić, pomoćnik gradonačelnika za kulturu je, istakavši neprocenjivu ulogu Biblioteke u baštinjenju lokalnih kulturnih vrednosti poručio publici da „bira knjige kao što bira prijatelje“.
Dr Dragana Milunović, zamenca upravnika Narodne biblioteke Srbije istakla je i dr Branka Dragosavac, naučni saradnik i zamenik upravnika Biblioteke Pravnog fakulteta u Beogradu.
Dr Milunović je pohvalila kraljevačku biblioteku zbog, kako je navela, negovanja pravih vredbosti, a dr Dragosavac ocenila je da su dosadašnji impresivni rezultati zalog za budući razvoj i napredovanje ustanove. Ona je istakla značaj kraljevačke biblioteke u sistemu javnih biblioteka Srbije od osnivanja do danas, naglašavajući ono po čemu je kraljevačka biblioteka prepoznatljiva, a to su izdavačka delatnost, programi i projekti koje realizuju njeni bibliotekari, ostavljajući značajan doprinos kulturnoj i naučnoj zajednici u celini.
Osvrt na istorijski razvoj kraljevačkog Čitališta, predstavljen je dokumentarnim filmom koji su pripremili Ivan Spasojević i Dejan Aleksić. Zanimljivo dramsko oživljavanje ambijenta u prvim danima Čitališta, dočarali su predstavnici podmlatka kraljevačkog glumišta Aleksa Živković, Luka Radović i Katarina Rudnjanin. Igrokaz koji u humornom ključu tematizuje okolnosti iz doba kada je Čitalište osnovano, napisao je književnik Dejan Aleksić, a režirao direktor Kraljevačkog pozorišta Miodrag Dinulović.
Izvođenjem numera inspirisanih srpskim građanskim društvom s kraja 19. i početkom 20. veka, vokalna solistkinja Jana Križak i pijanista Petar Ilić podsetili su na doba ocnivanja Čitaonice karanovačke pre više od jednog i po veka.
M. M. D.
naslovna fotografija: Ivan Spasojević
