Kada se govori o dramatizaciji dela Fjodora Dostojevskog, najpre treba imati na umu da je u takvom poduhvatu teško prevazići priču. Ipak, mladi glumci Avram Cvetković i Luka Potparić preuzeli su rizik ostajanja u senci velikog književnog imena, kako bi vlastiti doživljaj „Velikog inkvizitora“ (program “Mostovi kulture – CATT (Canada), malo pozorište Novi Pazar, Grupa Grupa) i drugih delova „Braće Karamazova“, kroz razgovore Ivana i Aljoše, preneli na scenu.
Pitanja koja razdiru Ivana i čvrsta vera koja održava Aljošu, već na početku predstave su smernica za dinamiku njenog odigravanja. U njoj se susrećemo sa sukobljenostima Neba i Zemlje, što daje metafizičku ravan razmatranja, koja se na unutrašnjem ljudskom planu ogleda u moralnim dilemama i izazovima. Ivanovi pokušaji da „prihvati Boga“ potom ga vode u opise događaja koji dokazuju „neostvarivost Božjeg plana“. Kako je sve to moguće izdržati i izbeći? Jedino na karamazovski način, reći će Ivan, niskošću kojoj je sve dozvoljeno („to znači utonuti u razvrat, ugušiti dušu u sramu“). Upravo taj momenat jeste i polazišna osnova njegovog očajanja koje ga dovodi do ludila, a u kojem se „susreće“ sa samim Satanom.
Ovo Ivanovo umno rastrojstvo glumac Avram Cvetković je istinski dočarao kroz transformativne faze u svom scenskom nastupu, što je zasigurno najupečatljiviji elemenat predstave. Ono što bi valjalo izdvojiti kao zanimljivo rešenje ovog komada jeste i to da je uloga Aljoše i Satane poverena istom glumcu (Luki Potpariću), čime је Ivanova rastrzanost u jedinstvo dovedena u drugom liku, koji je sve vreme licem u lice sa njim. I tu su akteri bili na dobrom tragu jednog Dostojevskog, koji nam ukazuje da čovek zapravo nastupa vođen samo svojim likom pred sobom.
Vladimir Marović
